10ετής Δωρεάν & Εθελοντική Πολυβραβευμένη Καινοτόμος Βιωματική Διαθεματική Πρωτοβουλία (Επιστημονικό Πρόγραμμα/Εκπαιδευτικό Εργαστήρι) για την Αειφορία με τίτλο «Ο Μικρός Τουρίστας / Καταναλωτής–Μια Βαλίτσα ταξιδεύει», Ελευθερία & Ευαγγελία Μ. Γκρίμπα
«Ο Μικρός Τουρίστας/Καταναλωτής-Μια Βαλίτσα ταξιδεύει» (ενδεικτικά βίντεο: (https://youtu.be/ImVqdApN7Os & https://www.youtube.com/watch?v=A8HpqBG_4zs&feature=youtu.be ) αποτελεί μια Πολυβραβευμένη Δωρεάν και Εθελοντική Καινοτόμο Βιωματική Διαθεματική Πρωτοβουλία (Επιστημονικό Πρόγραμμα / Εκπαιδευτικό Εργαστήρι), η οποία θεωρείται Βέλτιστη Πρακτική στο πλαίσιο της Αειφόρου Εκπαίδευσης (μέσω καλλιέργειας αειφορικής συνείδησης, προώθησης υπεύθυνου τουρισμού και δέσμευσης για βιώσιμη κατανάλωση, κυρίως σε σχολεία, μουσεία, βιβλιοθήκες, εθελοντικές δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης), σύμφωνα με την Ατζέντα 2030 του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών/ΟΗΕ: ΣΒΑ 4: Ποιοτική εκπαίδευση, ΣΒΑ 8: Αξιοπρεπής εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη, ΣΒΑ 12: Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή, ΣΒΑ 16: Ειρήνη Δικαιοσύνη και Ισχυροί Δεσμοί, ΣΒΑ 17: Συνεργασία για τους Στόχους.
Αναλυτικότερα, το εν λόγω πρόγραμμα αποτελεί ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση και δραστηριοποίηση σχετικά με ζητήματα που άπτονται της αειφορίας δηλαδή στοχεύει στο να αποκτήσουν οι συμμετέχοντες ενεργό πολιτειότητα -δρώντας με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης: οικονομία, κοινωνία, περιβάλλον). Εν ολίγοις, vα αποκτήσουν οικουμενική τουριστική συνείδηση, αρχικά, προστατεύοντας και αναδεικνύοντας τη Χώρα τους και τους τουριστικούς της προορισμούς και στη συνέχεια, όλες τις χώρες στις οποίες ταξιδεύουν, σεβόμενοι το περιβάλλον και αλληλεπιδρώντας θετικά με το οικοσύστημα.
Αναλυτικότερα, η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε από 2 μόνιμα στελέχη του Δημοσίου Τομέα (ορισμένα Εστιακά Σημεία για τους 17 ΣΒΑ) που θεωρούν ότι οι πρωτότυπες δημιουργικές κοινωνικές δράσεις είναι όχι μόνο απαραίτητες, αλλά και επιβεβλημένες. Έτσι, προσπάθησαν να «ενσωματώσουν» τη νοοτροπία αυτή και στο χώρο εργασίας τους.
Η Ελευθερία Μ. Γκρίμπα (Phd, Υπότροφος Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών και Ν. Ηγουμενάκη, Αν. Γεν. Γραμματέας του νεοσύστατου Συλλόγου Υποτρόφων ΙΚΥ), Στέλεχος του Υπουργείου Τουρισμού και Ερευνήτρια/Συγγραφέας, σε συνεργασία με την Ευαγγελία Μ. Γκρίμπα (Msc, Υπότροφος Ιδρύματος Αλ. Ωνάσης, Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, Χαλκιόπουλου, PwC και Αντιπρόεδρος Α΄ του Ιδρύματος Αλ. Ωνάσης), Στέλεχος του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, Συντονίστρια/Παιδαγωγός, σχεδίασαν (2010-2014), εφάρμοσαν πιλοτικά (2014-2015) και υλοποιούν μέχρι σήμερα (2015-2016, 2016-2017, 2017-2018, 2018-2019, 2019-2020, 2020-2021, 2021-2022, 2022-2023, 2023-2024) δηλαδή επί 10 συναπτά έτη το πρόγραμμα αυτό με εθελοντική συμμετοχή τους ως εκπαιδεύτριες (δηλαδή χωρίς να αμειφτούν για τη δράση, καλύπτοντας με δικά τους έξοδα λειτουργικά κόστη εργαστηρίων, έξοδα μετακίνησης/διαμονής, με χρήση κανονικής άδειας κι ελεύθερου χρόνου τους) & με δωρεάν συμμετοχή για τους ωφελούμενους (δηλαδή με μηδενικό κόστος παρακολούθησης). Μέχρι στιγμής εκπαίδευσαν 15.000 άτομα σε όλη την Ελλάδα (κυρίως στην Αττική), παιδιά (μαθητές από Ελλάδα/εξωτερικό) και ενήλικες (παιδαγωγούς/ εμψυχωτές/ φοιτητές/ στελέχη δήμων/ επιχειρήσεων κ.α.).
Αυτό γίνεται μέσω διεξαγωγής βιωματικών εργαστηρίων και πρακτικών ασκήσεων (από μια έως τρεις ώρες) που στηρίζονται σε: έργα εικαστικών/ καλλιτεχνών, σύγχρονο οπτικοακουστικό υλικό, κατάλληλο διδακτικό υλικό και φυσικά, μέσω σύγχρονης παιδαγωγικής μεθοδολογίας. Το σπουδαιότερο, όμως, είναι ο «δημιουργικός και παιγνιώδης χαρακτήρας» που έχει δοθεί στη δράση ώστε με κατανοητό και εύληπτο τρόπο να γίνονται αντιληπτές έννοιες πολύ σημαντικές για τον τουρισμό, όπως είναι, ανά περίπτωση: το φυσικό περιβάλλον, ο πολιτισμός, η γαστρονομία, η αγορά εργασίας/επάγγελμα, η ψυχαγωγία, η γεωγραφία, η ιστορία, ο ακτιβισμός, η κοινωνία, η τοπικότητα, ο εθελοντισμός, η οικονομία, η ασφάλεια/υγεία στα ταξίδια κ.λπ.
Το εργαστήρι μας αποτελεί ένα πρόγραμμα με στόχο την προώθηση αξιών, διεθνών και παγκόσμιων Οργανισμών όπως είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ενσωματώνοντας προτεραιότητες μεταξύ των οποίων είναι ο διαπολιτισμικός διάλογος, η προστασία του περιβάλλοντος, η αειφορία στην εκπαίδευση, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η πολυ-πολιτισμικότητα), ενώ εντάσσεται παράλληλα, στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης 2030 για την Αειφόρο Ανάπτυξη (προωθώντας την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα, την αλλαγή, την καινοτομία, διαμορφώνοντας θετικές στάσεις απέναντι στη μάθηση, τη δράση, τη συνεργασία, προάγοντας τη συνυπευθυνότητα κι ενισχύοντας την επικοινωνία σχολείου-κοινότητας), με σκοπό τη διαμόρφωση ενεργών και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών μέσω της ολιστικής προσέγγισης της εκπαίδευσης (σώμα, πνεύμα, ψυχή). Επομένως, δια μέσου συνεργατικών δράσεων προωθεί την ανάδειξη ισότητας, την καλλιέργεια εμπιστοσύνης και κατανόησης, εδραιώνοντας αξίες όπως η ειρήνη και η δημοκρατία. Συγκεκριμένα, μέσα από νέες μεθόδους διδασκαλίας συνδυάζονται βιωματικά ημιδομημένα εργαστήρια που παρέχουν μεγάλη αυτενέργεια στους συμμετέχοντες, παιχνίδια ρόλων, μελέτες περίπτωσης, θεατρικό παιχνίδι, διαδραστικές ασκήσεις και άλλες δράσεις, ενώ όλοι οι συμμετέχοντες καλούνται να λάβουν ενεργό ρόλο.
«Ο Μικρός Τουρίστας/ Καταναλωτής- Μια Βαλίτσα ταξιδεύει» έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία, κρίνοντας από την απήχηση και ζήτηση που έχει, μέχρι στιγμής, σε παιδιά και ενήλικες, κυρίως από Ελλάδα, αλλά και διεθνώς (έχουν εκπαιδευτεί περί τα 15.000 άτομα). Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους. Παράλληλα, υπήρξε συμμετοχή σε ποικίλες εκδηλώσεις και κοινά-στόχο με σκοπό τη γνωστοποίηση και διάδοση του προγράμματος π.χ. σε δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση όλων των βαθμίδων -πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια- (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης/ΙΕΚ, πανεπιστήμια, μεταπτυχιακά προγράμματα κ.α.), σε φεστιβάλ (επιστημών, εθελοντισμού, εκπαίδευσης, παιχνιδιού, παιδιού), σε επίσημες δράσεις του ΟΗΕ και της E.E., σε παιδαγωγικά και τουριστικά συνέδρια, σε εξειδικευμένα workshops εκπαιδευτικών/παιδαγωγών/ εθελοντών/στελεχών δήμων, σε ειδικά σχολεία (εεεεκ), σε πολυπολιτισμικά σχολεία, σε αειφορικά σχολεία, σε οικολογικά σχολεία, σε ιστορικά σχολεία, σε ανοιχτά σχολεία, σε εκκλησιαστικά σχολεία, σε επαγγελματικά λύκεια (ΕΠΑΛ), σε λυκειακές τάξεις, σε τμήματα erasmus (σχολικές ανταλλαγές), σε e-twinning (αδελφοποιήσεις σχολείων), σε σχολικές εκδηλώσεις, σε τελικές εορτές, σε δράσεις ΕΚΕ κ.α. (συνολικά 300 συνεργασίες -εκπαιδευτικοί φορείς, επίσημες εισηγήσεις/ανακοινώσεις/δημοσιεύσεις).
Η απήχηση του προγράμματος αποδεικνύεται περίτρανα και από επιστολές ευχαριστήριες, συστατικές, υποστήριξης, καλής εκτέλεσης, επίσημες αξιολογήσεις, αλλά και θετικά ηλεκτρονικά μηνύματα που κατέθεσαν διευθυντές κι εκπαιδευτικοί σχολείων, το «λεύκωμα εντυπώσεων» μαθητών κι εκπαιδευτικών, που συμπληρώνεται πάντοτε μετά το πέρας διεξαγωγής του εργαστηρίου, αλλά και τις αναμνηστικές φωτογραφίες με τα παιδιά, τις αγκαλιές και τα χαρούμενα πρόσωπα μετά τη λήξη του εργαστηρίου. Η δε μεγάλη επιτυχία του προγράμματος επισφραγίστηκε με πληθώρα διακρίσεων (βραβείων, επαίνων κ.ά. σε σύνολο 50) που απέσπασε, από το πρώτο κιόλας έτος επίσημης υλοποίησής του.
Ως ορισμένα εστιακά σημεία για τους Στόχους, αλλά και ως μέλη της κοινωνίας των πολιτών, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα κοινωνικό πείραμα, υποστηρίζοντας εμπράκτως, ότι η υλοποίηση των Παγκόσμιων Στόχων απαιτεί «bottom-up» προσέγγιση (σύμφωνα με την Aτζέντα 2030 του ΟΗΕ) αποδεικνύοντας ότι κάποιος με όραμα, που έχει μια καλή ιδέα, μπορεί να την υλοποιήσει, δίχως χρηματοδότηση δηλαδή με μηδενικό προϋπολογισμό, αρκεί να προετοιμαστεί κατάλληλα και να αφιερώσει πολύ προσωπικό χρόνο, ενώ μόλις ενεργοποιηθεί θα βρει συνοδοιπόρους που μοιράζονται το ίδιο όραμα να συνδράμουν την προσπάθεια. Εξάλλου σημασία έχει το (μαθησιακό) ταξίδι και όχι η Ιθάκη (όπως αναφέρει και ο Κ.Π. Καβάφης, στο ποίημα Ιθάκη).
Όραμα μας για την προσφερόμενη δράση είναι η συνέχιση της δωρεάν παροχής της στους εκπαιδευόμενους με απώτερο σκοπό τη θεσμοθέτησή της και την επέκταση της «ελληνικής φιλοξενίας και τουριστικής συνείδησης» στην ελληνική ομογένεια, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί, παρά μόνο ερεθίσματα και κίνητρα για δράση, πρεσβεύοντας τις αρχές των ΗΕ «δεν αφήνουμε κανέναν πίσω», «σκεφτόμαστε παγκόσμια, δρούμε τοπικά» και «κάθε πράξη μετράει». Προσδοκούμε να μας δοθεί η δυνατότητα σύμπραξης και συνεκπαίδευσης, με άμεσο σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των νέων, την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και την προώθηση της βιώσιμης κοινωνικής, τουριστικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, δημιουργώντας από κοινού συνέργειες, συμβάλλοντας στην εξωστρέφεια της αειφόρου ανάπτυξης μέσω της ενεργού πολιτειότητας και βασιζόμενες στις πανανθρώπινες αξίες της Ε.Ε. και του Ο.Η.Ε. όπως: ειρήνη, αλληλεγγύη, συνέργειες, αλληλοσεβασμός, συμπερίληψη, ανθεκτικότητα. Αναμφίβολα, πρόκειται για μια «win to win» συνεργασία με αμοιβαία οφέλη για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Ευχαριστούμε, από καρδιάς, όλους τους συνεργαζόμενους οργανισμούς/φορείς και εκπαιδευόμενους/ωφελούμενους, σε Ελλάδα/ Εξωτερικό, για τη συμμετοχή κι έμπρακτη υποστήριξη, μια και χωρίς την εμπιστοσύνη των οποίων δεν θα υλοποιούνταν το πρόγραμμα.
Παράλληλα, σας προσκαλούμε, αφενός, να γιορτάσουμε μαζί το 2024 τα 10 έτη επιτυχημένης πορείας του εγχειρήματος, διαχέοντας τα αποτελέσματά του, με ορίζοντα το 2030, και αφετέρου να αποτελέσετε Πρεσβευτή της πρωτοβουλίας μας, αλλά και Μέντορα για τη νέα γενιά, μεταλαμπαδεύοντας τη συσσωρευμένη εμπειρία και γνώσεις σας, δίνοντας το καλό παράδειγμα και αποτελώντας πρότυπο ΑΞΙΑΣ, συμβάλλοντας δυναμικά στις μεταμορφωτικές αλλαγές των συμμετεχόντων κι ενισχύοντας, κατά αυτό τον τρόπο, τους Παγκόσμιους Στόχους, ως υποστηριχτές της μεγάλης Οικογένειας των Στόχων την οποία όλοι εμείς υπηρετούμε πιστά.
Είμαστε πάντοτε στη διάθεση σας, συνεισφέροντας σε γόνιμο προβληματισμό, με την τεχνογνωσία και εμπειρία μας.
Οι δημιουργοί και εθελόντριες εκπαιδεύτριες της δράσης “Ο Μικρός Τουρίστας/ Καταναλωτής – Μια Βαλίτσα ταξιδεύει”
Ελευθερία και Ευαγγελία Γκρίμπα
Στοιχεία επικοινωνίας: E-mail: elgriba@hotmail.com, LinkedIn,F/B: Eleftheria Gkrimpa
